Pracownik otrzymuje niektóre składniki wynagrodzenia tylko przez pewien czas, np. przez okres zwiększonych obowiązków albo zastępowania nieobecnej osoby pełniącej funkcję kierowniczą. Zdarza się także, że pracodawca zmienia obowiązujące u niego zasady wynagradzania, likwidując niektóre składniki wynagrodzenia, zamieniając je na inne albo włączając w całości lub w części do innych składników. Z pracownikami zawierane są także umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które dla celów ubezpieczeń społecznych traktowane są jak wynagrodzenie ze stosunku pracy. Wszystkie te sytuacje mają wpływ na obliczanie podstawy wymiaru przysługujących pracownikom zasiłków oraz wynagrodzenia za czas choroby.