Stawka podatkowa zostanie obniżona z 17 do 12% dla podatników rozliczających się według skali podatkowej. Ta zmiana będzie miała także wpływ na kwotę wolną od podatku. Obecnie ta kwota wynosi 5.100 zł (30.000 zł x 17%), po zmianie (od 1 lipca według projektu) będzie wynosiła 3.600 zł (30.000 zł x 12%). 

Do rozliczenia dochodu będzie miała zastosowanie następująca nowa skala podatkowa:

Po osiągnięciu dochodu 120.000 zł, tak jak obecnie, będzie obowiązywała stawka 32%.  Po wejściu w życie zmiany podatek od dochodów w wysokości 120.000 zł (tj. na poziomie granicy przedziału skali podatkowej) wyniesie 10.800 zł, zamiast dotychczasowej kwoty 15.300 zł.

Wobec tego podatnicy uzyskujący dochody 120.000 zł na nowych zasadach z obniżoną stawką zyskają w skali roku 4.800 zł. Niższy podatek będzie pobierany zaraz po wejściu w życie nowelizacji ustawy, już na etapie poboru zaliczek na podatek przy zastosowaniu 12% stawki. Natomiast ostateczna korzyść z tej zmiany będzie odczuwalna przy rozliczeniu rocznym.

Pracownik z wynagrodzeniem 5.000 zł brutto miesięcznie, z PIT-2 i podstawowymi kosztami na zmianach zyska 78 zł miesięcznie i 936 zł rocznie.

Przykład 1

Pracownik z wynagrodzeniem 8.000 zł

Pracownik z wynagrodzeniem 8.000 zł, który złożył PIT-2 i do którego pracodawca stosował ulgę dla klasy średniej otrzyma wynagrodzenie wyższe o 54 zł miesięcznie.

Na zmianie przepisów nie skorzystają osoby z wynagrodzeniem minimalnym (które złożyły oświadczenie PIT-2), ponieważ od wynagrodzenia 3.010 zł nie jest naliczana zaliczka na podatek ze względu na zastosowanie kwoty wolnej od podatku.

Przykład 2

Pracownik z wynagrodzeniem minimalnym

Utrzymanie kwoty wolnej na poziomie 30.000 zł oznacza nową kwotę zmniejszającą podatek. Nowa kwota zmniejszająca podatek wynosi 3.600 zł (30.000 zł x 12% = 3.600 zł). Konsekwencją tego jest też odpowiadająca jej zmiana kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek na 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3.600 zł = 300 zł), przed zmianą była to kwota 425 zł (30.000 zł x 17%).

W sytuacji gdyby – tak jak założono w nowelizacji – nowe regulacje zaczęły obowiązywać od 1 lipca 2022 r., to od przychodów wypłaconych w tym miesiącu stosowane byłyby nowe zasady. Jeżeli więc wynagrodzenia za czerwiec płatnik wypłaciłby w czerwcu, zaliczka na podatek zostałaby ustalona według poprzednich zasad, tj. w wysokości 17%, z ewentualnym zastosowaniem ulgi dla klasy średniej oraz ewentualnym „rolowaniem zaliczki”, czyli jej ograniczeniem do wysokości z 2021 roku.

W związku ze zmianą skali podatkowej, która ma dotyczyć opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 roku, projekt umożliwia podatnikom, którzy w 2022 roku opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wybór skali podatkowej.

Projekt ustawy zakłada uchylenie od 1 lipca 2022 r. obowiązku nałożonego na płatników wyliczania w trakcie 2022 r. zaliczek również według zasad obowiązujących do końca 2021 roku. Chodzi tu o uchylenie tzw. mechanizmu rolowania zaliczek wprowadzonego rozporządzeniem Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. poz. 28). Mechanizm ten następnie został wprowadzony do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, wypłacając wynagrodzenie w czerwcu, płatnicy zastosują ten mechanizm (ewentualnego obniżenia zaliczki do tej ustalonej według zasad z 2021 roku), a począwszy od wypłat dokonanych od 1 lipca 2022 r. ta zasada już nie będzie obowiązywała.

Od 2023 roku pracownicy mający więcej niż jedno źródło dochodów będą mogli upoważnić nawet trzech pracodawców do zmniejszania zaliczek na podatek (o kwotę wynosząca 3.600 zł).

Od 2023 roku pracownik, który będzie miał dwóch pracodawców, będzie mógł złożyć oświadczenie, aby każdy z nich stosował kwotę zmniejszającą w wysokości 1/24 (tj. po 150 zł miesięcznie). A osoba, która będzie miała trzech pracodawców, będzie mogła złożyć im oświadczenie, aby każdy z nich stosował kwotę wolną w wysokości 1/36 (tj. po 100 zł miesięcznie).

To rozwiązanie spowoduje, że podatnicy uzyskujący przychody z kilku źródeł będą mogli w pełni korzystać z kwoty wolnej już na etapie pobierania zaliczek na podatek.  Te zasady będą dotyczyły m.in. pracodawców, zleceniodawców, organów rentowych.

Płatnik będzie stosował zmniejszenie zaliczki o 1/12, chyba że podatnik złoży oświadczenie o stosowaniu zmniejszenia o 1/24, 1/36 albo wniosek o rezygnację ze stosowania pomniejszenia.

Podatnik będzie mógł swobodniej decydować o zastosowaniu kwoty wolnej przez płatnika:

1. Zamiast jednego płatnika, będzie mógł wskazać do trzech płatników (od 2023 roku), którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek. Zmiana ta będzie korzystna dla wieloetatowców, którzy do tej pory mogli wskazać tylko jednego pracodawcę do stosowania zmniejszenia.
2. Kwotę wolną będą mogli stosować również zleceniodawcy i pozostali płatnicy wypłacający świadczenia z działalności wykonywanej osobiście.

Podatnik będzie zobowiązany wycofać lub zmienić złożone uprzednio oświadczenie lub wniosek, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki.

Jeżeli świadczenia w naturze, świadczenia ponoszone za podatnika lub inne nieodpłatne świadczenia przysługują podatnikowi za okres dłuższy niż miesiąc, przy obliczaniu zaliczek za poszczególne miesiące przyjmuje się ich wartość w wysokości przypadającej na jeden miesiąc.

Jeżeli nie jest możliwe określenie, jaka część tych świadczeń przypada na jeden miesiąc, a doliczenie całej wartości w miesiącu ich uzyskania spowodowałoby niewspółmiernie wysoką zaliczkę w stosunku do wypłaty pieniężnej, płatnik – na wniosek podatnika – ograniczy pobór zaliczki za dany miesiąc. I pobierze pozostałą część zaliczki w następnych miesiącach roku podatkowego.

Projektowana ustawa zawiera regulacje dotyczące zwolnienia z obowiązku odprowadzania zaliczki. Podatnik będzie mógł upoważnić swojego płatnika – poprzez sporządzony na piśmie wniosek – do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek, o których mowa w art. 31, art. 33–35 i art. 41 ust. 1 updof. Rozwiązanie to dotyczy zatem, co do zasady, wszystkich płatników podatku dochodowego.

Należy wyjaśnić, że podatnik będzie mógł złożyć taki wniosek, jeżeli będzie przewidywał, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu na skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30.000 zł (czyli kwoty wolnej od podatku).

W przypadku uzyskania przez podatnika, który złożył taki wniosek, dochodów podlegających opodatkowaniu (tj. przekraczających 30.000 zł) płatnik będzie obliczał zaliczki, nie stosując już jej pomniejszania o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.

Ustawa updof reguluje tzw. PIT-0, tj. zwolnienia przedmiotowe dotyczące określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 i pkt 152–154 źródeł przychodów do kwoty przychodów wynoszącej 85.528 zł w skali roku podatkowego. Są to ulgi potocznie nazywane:

• ulgą dla młodych (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof),
• ulgą na powrót (art. 21 ust. 1 pkt 152 updof),
• PIT-0 dla rodzin 4+ (art. 21 ust. 1 pkt 153 updof) oraz
• PIT-0 dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 154 updof).

Projekt przewiduje poszerzenie tych zwolnień o nowy rodzaj przychodów, tj. o zasiłki macierzyńskie.

Po wprowadzeniu zmian w przepisach w przypadku gdy np. osoba do 26. roku życia będzie otrzymywała zasiłek macierzyński, to od kwoty tego zasiłku płatnik nie będzie pobierał zaliczki na podatek (w ramach limitu 85.528 zł). Analogicznie będzie postępował w stosunku do osób korzystających z pozostałych zwolnień przedmiotowych.

Po nowelizacji wraca możliwość wspólnego opodatkowania dla osób samotnie wychowujących dziecko. Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody na zasadach określonych dla osób samotnie wychowujących dzieci, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu:

1)         dochody podatnika nie przekroczą kwoty 120.000 zł, a dziecko nie uzyskuje żadnych dochodów, które łączy się z dochodami podatnika – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od tego płatnika i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej;

2)         dochody podatnika przekroczą kwotę 120.000 zł, a dochody dziecka, które łączy się z dochodami podatnika, nie przekraczają tej kwoty – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od tego płatnika.

Od 1 lipca 2022 r. likwidacji ma ulec ulga dla klasy średniej.  Pracodawcy przy naliczaniu zaliczki na podatek nie będą już ustalali kwoty tej ulgi i odliczali jej od podstawy do opodatkowania. Ostatnim miesiącem, w którym będą to robili, będzie czerwiec.

W przypadku podatników, dla których uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej mogłoby nie być korzystnym rozwiązaniem, w nowelizacji przewidziano uprawnienie do rozliczenia z zastosowaniem tego mechanizmu. Otóż w przypadku gdy podatek należny za 2022 rok wynikający z zeznania będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 rok (z zastosowaniem ulgi), właściwy naczelnik urzędu skarbowego będzie zwracał podatnikowi kwotę tej różnicy. Tym samym uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej nie spowoduje niekorzystnych skutków podatkowych. I nie będzie wiązało się z pogorszeniem sytuacji podatników wcześniej do niej uprawnionych.

Projekt ustawy zawiera propozycję zmiany kwoty kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, polegającą na:

• zwiększeniu jej (z 3.089 zł),
• rezygnacji w wpisywania stałej kwoty, którą każdorazowo ustawodawca będzie musiał zmieniać.

Zaproponowano, aby kwota ta wynosiła 12-krotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Od marca 2022 roku kwota renty socjalnej wynosi 1.338,44 zł. Zatem jej 12-krotność to kwota 16.061,28 zł.

Ubezpieczeniu zdrowotnemu będą podlegały osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, którzy z tego tytułu pobierają wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym niezależnie od kwalifikacji do źródła przychodu w rozumieniu updof, z wyłączeniem osób uzyskujących przychody, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 updof, których roczne wynagrodzenie z tego tytułu nie przekracza kwoty 6.000 zł.

Celem zmiany jest wyłączenie z zakresu przedmiotowego art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach zdrowotnych osób otrzymujących wynagrodzenie do kwoty 6.000 zł rocznie, które to wynagrodzenie kwalifikowane jest jako przychód określony w art. 13 ust. 5 lub 6 updof. W tej grupie znajdą się osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich oraz osoby, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecili wykonanie określonych czynności.

W następstwie proponowanych zmian osoba należąca do jednej ze wskazanych grup społecznych zacznie podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, a więc także obowiązkowej składce zdrowotnej, w momencie, kiedy po powołaniu do pełnienia funkcji jej wynagrodzenie pobrane z tego tytułu – sumowane w ujęciu rocznym – przekroczy kwotę 6.000 zł. Obowiązek ubezpieczenia będzie powstawał z dniem, w którym wynagrodzenie pobrane z tytułu powołania do pełnienia funkcji przekroczy w roku kalendarzowym kwotę 6.000 zł. Podstawę wymiaru dla tej grupy osób będzie stanowiła kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia pobranego z tego tytułu ponad kwotę 6.000 zł.

W przypadku innych osób pełniących funkcję podstawę wymiaru będzie stanowił przychód.

Dla przedsiębiorców rozliczających się według jednolitej, 19% stawki podatku proponuje się wprowadzenie odliczenia od dochodu lub zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej – zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne związanej z działalnością opodatkowaną w tej formie.

Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana. Limit będzie wynosił 8.700 zł. Kwota ta co roku będzie waloryzowana.

Prawo do odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych przysługiwać będzie podatnikom, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto w projekcie ustawy przewiduje się również odliczenie 19% zapłaconej składki zdrowotnej od karty podatkowej. Odliczenie składki zdrowotnej od dochodu nie obejmuje podatników opłacających podatek dochodowy na ogólnych zasadach według skali podatkowej.

Nowelizacja zakłada przywrócenie wspólnego rozliczenia podatkowego dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Kwota wolna od podatku będzie realizowana dwukrotnie, analogicznie jak przy wspólnym opodatkowaniu małżonków, w przypadku rodzica/opiekuna wychowującego samotnie dziecko z niepełnosprawnością albo nadal preferencyjnie przy uwzględnieniu 1,5 tej kwoty (czyli 45.000 zł) w pozostałych przypadkach. Ta zmiana ma zastąpić 1.500 zł ulgi podatkowej i jest korzystniejszym rozwiązaniem dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Podatnicy osiągający w 2022 roku dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, które opodatkowane są podatkiem liniowym – będą mogli po zakończeniu 2022 roku dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych dochodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 rok.

Podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu, które opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – będą mogli po zakończeniu 2022 roku dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych przychodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 rok. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 roku opodatkowywali ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Źródło

Projekt z ustawy z 22 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2186).