Likwidacja ulgi dla średniej oraz zmiany w podatkach i składce zdrowotnej – 5 praktycznych wyliczeń od 1 lipca

Projekt zmian ustawy o PIT, który nowelizuje obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład, wprowadza nową skalę podatkową, likwiduje ulgę dla klasy średniej i odracza pobór zaliczek. Warto już teraz przygotować się do tych zapowiadanych zmian i sprawdzić, kto na tym zyska.

 


 

Nowa skala podatkowa od 1 lipca

Projekt ustawy o PIT utrzymuje kwotę wolną od podatku na poziomie 30.000 zł, jak i kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali w wysokości 120.000 zł. Ponieważ zmianie ulega stawka podatkowa, a dokładnie zostaje ona obniżona z 17% na 12%, to zmianie ulegnie kwota zmniejszająca podatek do 3.600 zł.

Na miesiąc będzie to 300 zł. Przypomnijmy, że po wprowadzeniu Polskiego Ładu od początku 2022 roku kwota zmniejszająca wynosi 5.100 zł, a miesięcznie 425 zł.

Obowiązująca od 1 lipca 2022 r. nowa skala podatkowa (wg projektu ustawy)

Podstawa obliczenia podatku w złotych

Podatek wynosi

ponad

do

 
 

120.000

12% minus kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł

120.000

 

10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł

Likwidacja ulgi dla klasy średniej i odroczenie poboru zaliczek – w jaki sposób wpływa na zmiany w wynagrodzeniach

Wprowadzona od 1 stycznia 2022 r. ulga dla klasy średniej zostanie wykreślona z ustawy o PIT. Co oznacza, że od 1 lipca 2022 r., przygotowując listę płac dla pracowników, płatnik przy obliczaniu miesięcznych zaliczek nie będzie stosował tego odliczenia w zależności od wysokości miesięcznego przychodu pracownika. Co więcej, nie będzie już dodatkowej komplikacji z ustalaniem zaliczek na podatek według dwóch porządków prawnych – obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. i do 31 grudnia 2021 r. Tym samym będzie obliczana i potrącana jedna zaliczka na podatek już według nowej skali. 


Nowa skala podatkowa nie będzie miała zastosowania do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., ale płatnicy będą po nowemu rozliczać dochody uzyskane od 1 lipca br.


  Kwota zmniejszająca podatek na nowych zasadach – w jaki sposób wpływanie na zmiany w wynagrodzeniach od 1 lipca
 

W tej kwestii wiele zmian zostanie wprowadzonych, które wpłyną na wynagrodzenia od 1 lipca.

W oświadczeniu PIT-2 pracownik będzie musiał wskazać pracodawcy, w jakiej wysokości ma stosować pomniejszenie zaliczek na podatek.

Jeżeli pracownik posiada więcej niż jednego pracodawcę, to będzie mógł złożyć oświadczenia PIT-2 maksymalnie trzem pracodawcom, dzieląc odpowiednio kwoty pomniejszenia, czyli po 100 zł (po 1/36 z 3.600 zł).

Przy dwóch pracodawcach kwoty pomniejszenia wyniosą po 150 zł (1/24 z 3.600 zł). Przy jednym będzie to oczywiście 300 zł, czyli 1/12 kwoty rocznej.

Ponadto, oświadczenie PIT-2 w sprawie odliczania kwot zmniejszających w trakcie roku, będą mogli złożyć również podatnicy niebędący pracownikami, a uzyskujący przychody z działalności wykonywanej osobiście, np. zleceniobiorcy, wykonawcy umów o dzieło, członkowie zarządów czy rad nadzorczych, menedżerowie, twórcy korzystających z praw majątkowych.


W jaki sposób wnioski o niepobieranie zaliczek na podatek w ciągu roku wpłyną na wynagrodzenia od 1 lipca?  

Kolejna istotna zmiana w wynagrodzeniach od 1 lipca ma polegać na tym, że pracownicy będą mogli składać wnioski o niepobieranie zaliczek na podatek w trakcie roku. Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują takie uprawnienie dla np. zleceniobiorców.

I tak, jeżeli pracownik przewiduje, że jego dochody opodatkowane według zasad ogólnych (skali) uzyskane w roku podatkowym nie przekroczą 30.000 zł, będzie mógł złożyć taki wniosek.

Jeżeli natomiast okaże się, że dochody jednak ten limit przekroczą, to taki wniosek trzeba będzie wycofać. A po jego wycofaniu pracodawca będzie obliczał zaliczki już bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek.

Poza tym pracownik będzie mógł też zrezygnować z potrącania miesięcznych kosztów uzyskania przychodów również tych podwyższonych 300 zł. Obecnie ustawa o PIT stanowi o rezygnacji z kosztów podstawowych 250 zł. 

Wypłata po rozwiązaniu stosunku pracy – co po zmianie od 1 lipca

Nowelizacja Polskiego Ładu, która wprowadza zmiany w wynagrodzeniach od 1 lipca, wprowadza ważną kwestię, która do tej pory nie była uregulowana. Czyli chodzi o rozliczanie należności ze stosunku pracy wypłacane już po jego rozwiązaniu, czyli byłemu pracownikowi.

 


Nowela wprowadza zapis, zgodnie z którym po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki od przychodu z tego stosunku prawnego pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika. Jednak ważność zachowają wnioski w sprawie rezygnacji ze stosowania kosztów uzysku ze stosunku pracy (podstawowych, podwyższonych, procentowych). Wobec tego płatnik nie będzie już stosował kwoty zmniejszającej podatek ani zamiejscowych kosztów uzyskania, jeżeli w trakcie trwania zatrudnienia te czynniki były odliczane (w przypadku kosztów zostaną potrącone koszty podstawowe).

W jaki sposób zmiany  wpłyną na rozliczenia płacowe od 1 lipca 2022 r.?

W dalszej części przedstawiamy konkretne wyliczenia na listach – porównując stan obowiązujący obecnie z tym z projektowanych od 1 lipca. W przykładowych listach płac przyjęliśmy takie założenia:

  • podstawowe koszty uzyskania przychodów – 250 zł,
  • złożony PIT-2,
  • stosowany mechanizm przesunięcia poboru zaliczek na podatek (art. 53a ustawy o PIT),
  • brak PPK,
  • ulga dla klasy średniej.

Przykład 1  

Pracownik z wynagrodzeniem minimalnym

Wynagrodzenie pracownika wynosi 3.010 zł. Po zmianach wprowadzonych od 1 lipca 2022 r. jego sytuacja finansowa nie ulegnie zmianie. Zaliczka na podatek wyniesie 0 zł.  

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

Zaliczka na podatek po zmianach

Różnica w wynagrodzeniu

1.

Wynagrodzenie za pracę brutto

 

3.010 zł

   

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

poz. 1

3.010 zł

   

3.

Składki społeczne finansowane przez pracownika

poz. 2 x 13,71%

412,68 zł

   

4.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

poz. 2 – poz. 3

2.597,32 zł

   

5.

Składka zdrowotna do ZUS

poz. 4 x 9%

233,76 zł

   

6.

Koszty uzyskania

 

250 zł

   

7.

Dochód

poz. 1  –  poz. 6  –  poz. 3

2.347 zł

   

8.

Ulga dla klasy średniej

   

9.

Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r.

 

425 zł 300 zł

   

10.

Podstawa opodatkowania

poz. 7  –  poz. 8

2.347 zł

   

11.

Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r.

(poz. 10 x 17%)  –  poz. 9 (poz. 10 x 17%)  –  43,76 zł - 201,29 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10 x 12%)  –  poz. 9b

0 zł 154 zł 0 zł

 0 zł

 

12.

a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r.

poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11 c poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11d

2.363,56 zł 2.363,56 zł

 


PRZYKŁAD 2

Pracownik z wynagrodzeniem 6.000 zł

Wynagrodzenie pracownika wynosi 6.000 zł. Od 1 lipca br. pracownik zyska 101 zł miesięcznie.    

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

Zaliczka na podatek po zmianach

Różnica w wynagrodzeniu

1.

Wynagrodzenie za pracę brutto

 

6.000 zł

   

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

poz. 1

6.000 zł

   

3.

Składki społeczne finansowane przez pracownika

poz. 2 x 13,71%

822,60 zł

   

4.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

poz. 2 – poz. 3

5.177,40 zł

   

5.

Składka zdrowotna do ZUS

poz. 4 x 9%

465,97 zł

   

6.

Koszty uzyskania

 

250 zł

   

7.

Dochód

poz. 1  –  poz. 6  –  poz. 3

4.927,40 zł

   

8.

Ulga dla klasy średniej

(6 000 zł x 6,68%  –  380,50 zł) ÷ 0,17

119,41 zł

   

9.

Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r.

 

425 zł 300 zł

   

10.

Podstawa opodatkowania: a) z ulgą dla klasy średniej b) bez ulgi dla klasy średniej

poz. 7  –  poz. 8 poz. 7 po zaokrągleniu do pełnych zł

4.808 zł 4.927 zł

   

11.

Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r.

(poz. 10a x 17%)  –  poz. 9a (poz. 10b x 17%)  –  43,76 zł  –  401,25 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10b x 12%)  –  poz. 9b

392 zł 393 zł 392 zł

- - 291 zł

 

12.

a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r.

poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11 c poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11d

4.319,43 zł 4.420,43 zł

 

101 zł


PRZYKŁAD 3

Pracownik z wynagrodzeniem 10.000 zł

Wynagrodzenie pracownika wynosi 10.000 zł. Pracownik po zmianach w wynagrodzeniach zyska od 1 lipca 2022 r. Podatek obliczony według Polskiego Ładu jest bowiem wyższy od podatku ustalonego zgodnie z nowymi zasadami. Pracownik zyska 210 zł (różnica między zaliczką wg Polskiego Ładu a zaliczką na nowych zasadach).

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

Zaliczka na podatek po zmianach

Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym

1.

Wynagrodzenie za pracę brutto

 

10.000 zł

   

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

poz. 1

10.000 zł

   

3.

Składki społeczne finansowane przez pracownika

poz. 2 x 13,71%

1.371 zł

   

4.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

poz. 2 – poz. 3

8.629 zł

   

5.

Składka zdrowotna do ZUS

poz. 4 x 9%

776,61 zł

   

6.

Koszty uzyskania

 

250 zł

   

7.

Dochód

poz. 1  –  poz. 6  –  poz. 3

8.379 zł

   

8.

Ulga dla klasy średniej

(10.000 zł x (– 7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17

494,59 zł

   

9.

Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r.

 

425 zł 300 zł

   

10.

Podstawa opodatkowania: a) z ulgą dla klasy średniej b) bez ulgi dla klasy średniej

poz. 7  –  poz. 8 poz. 7 po zaokrągleniu do pełnych zł

7.884 zł 8.379 zł

   

11.

Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r.

(poz. 10a x 17%)  –  poz. 9a (poz. 10b x 17%)  –  43,76 zł  –  668,75 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10b x 12%)  –  poz. 9b

915 zł 712 zł 712 zł

- - 705 zł

 

12.

a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r.

poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11 c poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11d

7.140,39 zł 7.147,39 zł

 

7 zł


PRZYKŁAD 4

Pracownik z wynagrodzeniem 13.000 zł

Wynagrodzenie pracownika wynosi 13.000 zł. Tutaj nie przysługuje ulga pracownicza. Z kolei zaliczka na podatek jest obliczana wyłącznie według Polskiego Ładu. Od 1 lipca 2022 r. pracownik również zyskuje dzięki nowej skali podatkowej.    

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

Zaliczka na podatek po zmianach

Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym

1.

Wynagrodzenie za pracę brutto

 

13.000 zł

   

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

poz. 1

13.000 zł

   

3.

Składki społeczne finansowane przez pracownika

poz. 2 x 13,71%

1.782,30 zł

   

4.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

poz. 2 – poz. 3

11.217,70 zł

   

5.

Składka zdrowotna do ZUS

poz. 4 x 9%

1.009,59 zł

   

6.

Koszty uzyskania

 

250 zł

   

7.

Dochód

poz. 1  –  poz. 6  –  poz. 3

10.968 zł

   

8.

Ulga dla klasy średniej

 

   

9.

Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r.

 

425 zł 300 zł

   

10.

Podstawa opodatkowania

poz. 7

10.968 zł

   

11.

a) Zaliczka na podatek b) Zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r.

(poz. 10 x 17%)  –  poz. 9a (poz. 10 x 12%)  –  poz. 9b

1.440 zł

1.016 zł

 

12.

a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r.

poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11a poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  – poz. 11b

8.768,11 zł 9.192,11 zł

 

424 zł

 

PRZYKŁAD 5  

Zleceniobiorca z wynagrodzeniem 2.700 zł

Zleceniobiorca otrzymał w lipcu 2022 roku 2.700 zł (20 zł x 135 godz. – była prowadzona ewidencja liczby godzin wykonywania zlecenia). Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu oraz zdrowotnemu. Zleceniobiorca złożył płatnikowi oświadczenie PIT-2, a wcześniej przed 1 lipca br. wniosek o niestosowanie przesunięcia terminu poboru zaliczek na podatek. W tym przypadku widać, że zastosowanie kwoty zmniejszającej już w trakcie roku znacznie podwyższy wynagrodzenie do wypłaty. 

   

Poz.

Przychód

Działanie

Kwota

Zaliczka na podatek po zmianach

Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym

1.

Wynagrodzenie

 

2.700 zł

   

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

poz. 1

2.700 zł

   

3.

Składki społeczne finansowane przez pracownika

poz. 2 x 13,71%

370,17 zł

   

4.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

poz. 2 – poz. 3

2.329,83 zł

   

5.

Składka zdrowotna do ZUS

poz. 4 x 9%

209,68 zł

   

6.

Koszty uzyskania

(poz. 1  –  poz. 3) x 20%

465,97 zł

   

7.

Dochód

Poz. 1  –  poz. 6  –  poz. 3

1.864 zł

   

9.

Kwota zmniejszająca podatek

 

300 zł

   

10.

Podstawa opodatkowania

poz. 7

1.864 zł

   

11.

a) Zaliczka na podatek wg Polskiego Ładu b) Zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r.

poz. 10 x 17% (poz. 10 x 12%)  –  poz. 9

317 zł

0 zł

 

12.

a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r.

poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11a poz. 1  –  poz. 3  –  poz. 5  –  poz. 11b

1.803,15 zł 2.120,15 zł

 

317 zł

 

 

Podstawa prawna

Art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.).

Źródło

Projekt 24 marca 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Autor:

Izabela Nowacka

ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym