Likwidacja ulgi dla średniej oraz zmiany w podatkach i składce zdrowotnej – 5 praktycznych wyliczeń od 1 lipca
Projekt zmian ustawy o PIT, który nowelizuje obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład, wprowadza nową skalę podatkową, likwiduje ulgę dla klasy średniej i odracza pobór zaliczek. Warto już teraz przygotować się do tych zapowiadanych zmian i sprawdzić, kto na tym zyska.
Nowa skala podatkowa od 1 lipca
Projekt ustawy o PIT utrzymuje kwotę wolną od podatku na poziomie 30.000 zł, jak i kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali w wysokości 120.000 zł. Ponieważ zmianie ulega stawka podatkowa, a dokładnie zostaje ona obniżona z 17% na 12%, to zmianie ulegnie kwota zmniejszająca podatek do 3.600 zł.
Na miesiąc będzie to 300 zł. Przypomnijmy, że po wprowadzeniu Polskiego Ładu od początku 2022 roku kwota zmniejszająca wynosi 5.100 zł, a miesięcznie 425 zł.
Obowiązująca od 1 lipca 2022 r. nowa skala podatkowa (wg projektu ustawy)
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | |
ponad | do | |
120.000 | 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł | |
120.000 | 10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł |
Likwidacja ulgi dla klasy średniej i odroczenie poboru zaliczek – w jaki sposób wpływa na zmiany w wynagrodzeniach
Wprowadzona od 1 stycznia 2022 r. ulga dla klasy średniej zostanie wykreślona z ustawy o PIT. Co oznacza, że od 1 lipca 2022 r., przygotowując listę płac dla pracowników, płatnik przy obliczaniu miesięcznych zaliczek nie będzie stosował tego odliczenia w zależności od wysokości miesięcznego przychodu pracownika. Co więcej, nie będzie już dodatkowej komplikacji z ustalaniem zaliczek na podatek według dwóch porządków prawnych – obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. i do 31 grudnia 2021 r. Tym samym będzie obliczana i potrącana jedna zaliczka na podatek już według nowej skali.
Nowa skala podatkowa nie będzie miała zastosowania do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., ale płatnicy będą po nowemu rozliczać dochody uzyskane od 1 lipca br.
Kwota zmniejszająca podatek na nowych zasadach – w jaki sposób wpływanie na zmiany w wynagrodzeniach od 1 lipca
W tej kwestii wiele zmian zostanie wprowadzonych, które wpłyną na wynagrodzenia od 1 lipca.
W oświadczeniu PIT-2 pracownik będzie musiał wskazać pracodawcy, w jakiej wysokości ma stosować pomniejszenie zaliczek na podatek.
Jeżeli pracownik posiada więcej niż jednego pracodawcę, to będzie mógł złożyć oświadczenia PIT-2 maksymalnie trzem pracodawcom, dzieląc odpowiednio kwoty pomniejszenia, czyli po 100 zł (po 1/36 z 3.600 zł).
Przy dwóch pracodawcach kwoty pomniejszenia wyniosą po 150 zł (1/24 z 3.600 zł). Przy jednym będzie to oczywiście 300 zł, czyli 1/12 kwoty rocznej.
Ponadto, oświadczenie PIT-2 w sprawie odliczania kwot zmniejszających w trakcie roku, będą mogli złożyć również podatnicy niebędący pracownikami, a uzyskujący przychody z działalności wykonywanej osobiście, np. zleceniobiorcy, wykonawcy umów o dzieło, członkowie zarządów czy rad nadzorczych, menedżerowie, twórcy korzystających z praw majątkowych.
W jaki sposób wnioski o niepobieranie zaliczek na podatek w ciągu roku wpłyną na wynagrodzenia od 1 lipca?
Kolejna istotna zmiana w wynagrodzeniach od 1 lipca ma polegać na tym, że pracownicy będą mogli składać wnioski o niepobieranie zaliczek na podatek w trakcie roku. Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują takie uprawnienie dla np. zleceniobiorców.
I tak, jeżeli pracownik przewiduje, że jego dochody opodatkowane według zasad ogólnych (skali) uzyskane w roku podatkowym nie przekroczą 30.000 zł, będzie mógł złożyć taki wniosek.
Jeżeli natomiast okaże się, że dochody jednak ten limit przekroczą, to taki wniosek trzeba będzie wycofać. A po jego wycofaniu pracodawca będzie obliczał zaliczki już bez uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek.
Poza tym pracownik będzie mógł też zrezygnować z potrącania miesięcznych kosztów uzyskania przychodów również tych podwyższonych 300 zł. Obecnie ustawa o PIT stanowi o rezygnacji z kosztów podstawowych 250 zł.
Wypłata po rozwiązaniu stosunku pracy – co po zmianie od 1 lipca
Nowelizacja Polskiego Ładu, która wprowadza zmiany w wynagrodzeniach od 1 lipca, wprowadza ważną kwestię, która do tej pory nie była uregulowana. Czyli chodzi o rozliczanie należności ze stosunku pracy wypłacane już po jego rozwiązaniu, czyli byłemu pracownikowi.
Nowela wprowadza zapis, zgodnie z którym po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki od przychodu z tego stosunku prawnego pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika. Jednak ważność zachowają wnioski w sprawie rezygnacji ze stosowania kosztów uzysku ze stosunku pracy (podstawowych, podwyższonych, procentowych). Wobec tego płatnik nie będzie już stosował kwoty zmniejszającej podatek ani zamiejscowych kosztów uzyskania, jeżeli w trakcie trwania zatrudnienia te czynniki były odliczane (w przypadku kosztów zostaną potrącone koszty podstawowe).
W jaki sposób zmiany wpłyną na rozliczenia płacowe od 1 lipca 2022 r.?
W dalszej części przedstawiamy konkretne wyliczenia na listach – porównując stan obowiązujący obecnie z tym z projektowanych od 1 lipca. W przykładowych listach płac przyjęliśmy takie założenia:
- podstawowe koszty uzyskania przychodów – 250 zł,
- złożony PIT-2,
- stosowany mechanizm przesunięcia poboru zaliczek na podatek (art. 53a ustawy o PIT),
- brak PPK,
- ulga dla klasy średniej.
Przykład 1
Pracownik z wynagrodzeniem minimalnym
Wynagrodzenie pracownika wynosi 3.010 zł. Po zmianach wprowadzonych od 1 lipca 2022 r. jego sytuacja finansowa nie ulegnie zmianie. Zaliczka na podatek wyniesie 0 zł.
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota | Zaliczka na podatek po zmianach | Różnica w wynagrodzeniu |
1. | Wynagrodzenie za pracę brutto | 3.010 zł | |||
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | poz. 1 | 3.010 zł | ||
3. | Składki społeczne finansowane przez pracownika | poz. 2 x 13,71% | 412,68 zł | ||
4. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | poz. 2 – poz. 3 | 2.597,32 zł | ||
5. | Składka zdrowotna do ZUS | poz. 4 x 9% | 233,76 zł | ||
6. | Koszty uzyskania | 250 zł | |||
7. | Dochód | poz. 1 – poz. 6 – poz. 3 | 2.347 zł | ||
8. | Ulga dla klasy średniej | – | – | ||
9. | Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r. | 425 zł 300 zł | |||
10. | Podstawa opodatkowania | poz. 7 – poz. 8 | 2.347 zł | ||
11. | Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r. | (poz. 10 x 17%) – poz. 9 (poz. 10 x 17%) – 43,76 zł - 201,29 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10 x 12%) – poz. 9b | 0 zł 154 zł 0 zł | 0 zł | |
12. | a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r. | poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11 c poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11d | 2.363,56 zł 2.363,56 zł | – |
PRZYKŁAD 2
Pracownik z wynagrodzeniem 6.000 zł
Wynagrodzenie pracownika wynosi 6.000 zł. Od 1 lipca br. pracownik zyska 101 zł miesięcznie.
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota | Zaliczka na podatek po zmianach | Różnica w wynagrodzeniu |
1. | Wynagrodzenie za pracę brutto | 6.000 zł | |||
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | poz. 1 | 6.000 zł | ||
3. | Składki społeczne finansowane przez pracownika | poz. 2 x 13,71% | 822,60 zł | ||
4. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | poz. 2 – poz. 3 | 5.177,40 zł | ||
5. | Składka zdrowotna do ZUS | poz. 4 x 9% | 465,97 zł | ||
6. | Koszty uzyskania | 250 zł | |||
7. | Dochód | poz. 1 – poz. 6 – poz. 3 | 4.927,40 zł | ||
8. | Ulga dla klasy średniej | (6 000 zł x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17 | 119,41 zł | ||
9. | Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r. | 425 zł 300 zł | |||
10. | Podstawa opodatkowania: a) z ulgą dla klasy średniej b) bez ulgi dla klasy średniej | poz. 7 – poz. 8 poz. 7 po zaokrągleniu do pełnych zł | 4.808 zł 4.927 zł | ||
11. | Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r. | (poz. 10a x 17%) – poz. 9a (poz. 10b x 17%) – 43,76 zł – 401,25 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10b x 12%) – poz. 9b | 392 zł 393 zł 392 zł | - - 291 zł | |
12. | a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r. | poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11 c poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11d | 4.319,43 zł 4.420,43 zł | 101 zł |
PRZYKŁAD 3
Pracownik z wynagrodzeniem 10.000 zł
Wynagrodzenie pracownika wynosi 10.000 zł. Pracownik po zmianach w wynagrodzeniach zyska od 1 lipca 2022 r. Podatek obliczony według Polskiego Ładu jest bowiem wyższy od podatku ustalonego zgodnie z nowymi zasadami. Pracownik zyska 210 zł (różnica między zaliczką wg Polskiego Ładu a zaliczką na nowych zasadach).
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota | Zaliczka na podatek po zmianach | Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym |
1. | Wynagrodzenie za pracę brutto | 10.000 zł | |||
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | poz. 1 | 10.000 zł | ||
3. | Składki społeczne finansowane przez pracownika | poz. 2 x 13,71% | 1.371 zł | ||
4. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | poz. 2 – poz. 3 | 8.629 zł | ||
5. | Składka zdrowotna do ZUS | poz. 4 x 9% | 776,61 zł | ||
6. | Koszty uzyskania | 250 zł | |||
7. | Dochód | poz. 1 – poz. 6 – poz. 3 | 8.379 zł | ||
8. | Ulga dla klasy średniej | (10.000 zł x (– 7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 | 494,59 zł | ||
9. | Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r. | 425 zł 300 zł | |||
10. | Podstawa opodatkowania: a) z ulgą dla klasy średniej b) bez ulgi dla klasy średniej | poz. 7 – poz. 8 poz. 7 po zaokrągleniu do pełnych zł | 7.884 zł 8.379 zł | ||
11. | Zaliczka na podatek: a) wg Polskiego Ładu b) wg zasad z 2021 r. c) do pobrania d) zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r. | (poz. 10a x 17%) – poz. 9a (poz. 10b x 17%) – 43,76 zł – 668,75 zł (poz. 4 x 7,75%) (poz. 10b x 12%) – poz. 9b | 915 zł 712 zł 712 zł | - - 705 zł | |
12. | a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r. | poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11 c poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11d | 7.140,39 zł 7.147,39 zł | 7 zł |
PRZYKŁAD 4
Pracownik z wynagrodzeniem 13.000 zł
Wynagrodzenie pracownika wynosi 13.000 zł. Tutaj nie przysługuje ulga pracownicza. Z kolei zaliczka na podatek jest obliczana wyłącznie według Polskiego Ładu. Od 1 lipca 2022 r. pracownik również zyskuje dzięki nowej skali podatkowej.
Poz. | Składniki | Działanie | Kwota | Zaliczka na podatek po zmianach | Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym |
1. | Wynagrodzenie za pracę brutto | 13.000 zł | |||
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | poz. 1 | 13.000 zł | ||
3. | Składki społeczne finansowane przez pracownika | poz. 2 x 13,71% | 1.782,30 zł | ||
4. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | poz. 2 – poz. 3 | 11.217,70 zł | ||
5. | Składka zdrowotna do ZUS | poz. 4 x 9% | 1.009,59 zł | ||
6. | Koszty uzyskania | 250 zł | |||
7. | Dochód | poz. 1 – poz. 6 – poz. 3 | 10.968 zł | ||
8. | Ulga dla klasy średniej | – | |||
9. | Kwota zmniejszająca podatek: a) do 30 czerwca 2022 r. b) od 1 lipca 2022 r. | 425 zł 300 zł | |||
10. | Podstawa opodatkowania | poz. 7 | 10.968 zł | ||
11. | a) Zaliczka na podatek b) Zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r. | (poz. 10 x 17%) – poz. 9a (poz. 10 x 12%) – poz. 9b | 1.440 zł | 1.016 zł | |
12. | a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r. | poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11a poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11b | 8.768,11 zł 9.192,11 zł | 424 zł |
PRZYKŁAD 5
Zleceniobiorca z wynagrodzeniem 2.700 zł
Zleceniobiorca otrzymał w lipcu 2022 roku 2.700 zł (20 zł x 135 godz. – była prowadzona ewidencja liczby godzin wykonywania zlecenia). Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu oraz zdrowotnemu. Zleceniobiorca złożył płatnikowi oświadczenie PIT-2, a wcześniej przed 1 lipca br. wniosek o niestosowanie przesunięcia terminu poboru zaliczek na podatek. W tym przypadku widać, że zastosowanie kwoty zmniejszającej już w trakcie roku znacznie podwyższy wynagrodzenie do wypłaty.
Poz. | Przychód | Działanie | Kwota | Zaliczka na podatek po zmianach | Różnica w wynagrodzeniu miesięcznym |
1. | Wynagrodzenie | 2.700 zł | |||
2. | Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne | poz. 1 | 2.700 zł | ||
3. | Składki społeczne finansowane przez pracownika | poz. 2 x 13,71% | 370,17 zł | ||
4. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | poz. 2 – poz. 3 | 2.329,83 zł | ||
5. | Składka zdrowotna do ZUS | poz. 4 x 9% | 209,68 zł | ||
6. | Koszty uzyskania | (poz. 1 – poz. 3) x 20% | 465,97 zł | ||
7. | Dochód | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 3 | 1.864 zł | ||
9. | Kwota zmniejszająca podatek | 300 zł | |||
10. | Podstawa opodatkowania | poz. 7 | 1.864 zł | ||
11. | a) Zaliczka na podatek wg Polskiego Ładu b) Zaliczka na podatek od 1 lipca 2022 r. | poz. 10 x 17% (poz. 10 x 12%) – poz. 9 | 317 zł | 0 zł | |
12. | a) wynagrodzenie netto b) wynagrodzenie netto od 1 lipca 2022 r. | poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11a poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 11b | 1.803,15 zł 2.120,15 zł | 317 zł |
Podstawa prawna
Art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.).
Źródło
Projekt 24 marca 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.